Статистичкиот извештај на Банката за меѓународни порамнувања (БИС) за последниот квартал од 2023 година, како и за годината во целина, се обидува да го разгледа протокот на готовина преку меѓубанкарските системи низ светот.
Во кварталот заклучно со декември 2023 година, прекуграничните владини побарувања се намалија за 377 милијарди долари, но одобрениот износ на глобално ниво достигна 39 трилиони долари.
Најзначаен показател на крајот на минатата година е зголемувањето на вкупната кредитна маса (за 319 милијарди квартално), благодарение пред се на зголеменото кредитирање на небанкарскиот сектор. Недоларските заеми за земјите во развој се зголемија за дополнителни 30 милијарди долари, најмногу благодарение на заемите деноминирани во јуани, соопшти БИС.
Кога станува збор за странските заеми деноминирани во долари, нивната конечна сума падна за 31 милијарда долари, на вкупно 13 трилиони долари (5,1 трилиони долари за должници во земјите во развој).
Показателите за глобална ликвидност на БИС ги следат вкупните заеми на должници надвор од банкарскиот сектор и ги покриваат заемите земени од банките, но и финансирањето од глобалниот пазар на обврзници и нивните деривати, со посебен фокус во системот за проценка на Банката за меѓународни порамнувања на издадените заеми во трите водечки резервни валути во светот (американски долар, евро и јапонски јен).
Вкупниот износ на кредити во американски долари е намален во четвртиот квартал од 2023 година, додека кредитите деноминирани во евра и јени се зголемени.
Интересно е да се забележи во статистиката на БИС распоредот на заеми во долари исплатени надвор од САД на небанкарскиот сектор во 2023 година. Нивното учество во европските земји во развој, меѓу кои по категоризација е вклучена и Македонија, опадна и генерално има благ тренд на намалување во последните две години.
Најголем пад на кредитите во долари е забележан во азиско-пацифичкиот регион, но треба да се земе предвид дека нивната вредност таму е најголема од сите набљудувани територии. Блискиот Исток, Африка и Латинска Америка доживуваат стагнација, но пресвртната точка е јасно видлива во декември 2021 година, кога растот на странското кредитирање во долари запре.
Спротивно на тоа, заемите деноминирани во евра на небанкарскиот сектор надвор од еврозоната се зголемија за 31 милијарда евра, на ниво од околу 4,1 милијарди евра, или четири отсто повеќе од една година порано.
По пауза во претходниот квартал, вкупните странски заеми деноминирани во јени повторно пораснаа, за дури 16 отсто на годишно ниво, на ниво од околу 380 милијарди евра.