Македонија, Босна и Црна Гора и се закануваат на Русија
Две и пол години по руската инвазија во Украина премногу јавни личности во САД и Европа се чини се уште не се во можност да ги замрсуват мотивите на Русија. Рускиот министер за надворешни работи Сергеј Лавров неодамна изјави за босанскиот весник дека подготвеноста на НАТО да се прошири со членството на Црна Гора и давање добредојде за
евентуално членство во Босна и Македонија не е само една грешка, туку и провокација. На неодамнешната средба на европска политичка фигура отворено изјави дека не може да почне да сфаќа зошто Лавров и неговата влада се чувствуваат на овој начин. И не само тоа. Премногу луѓе во јавниот живот како да не можат да ја сфатат причините на подвижнуто руското однесување.
Никој со здрав разум можеше да поверува дека Босна, Македонија и Црна Гора и се закануваат Русија или нејзините витални интереси, или дека НАТО може да ја загрози Русија.
Формирање на осум баталјони, за да ги брани своите сојузници на предната линија од 2017г. едвај претставува доказ за закана. А сепак за Русија самоопределување на овие политички општества претставува закана. Тоа е така, бидејќи активностите на Москва во Украина и на други места во Европа извршуваат тројна цел. Древната римски фраза за тоа како императорот ја одржува популарноста како дава леб и игри на населението се применува и тука.
Првата цел е внатрешна – за обезбедување преку промоција на царски авантури зачувување на власта на Путин. Царскиот авантуризам сега е предуслов за зачувување на системот на Путин и ако претходниот биде спречен од следниот, тоа мора или да да биде реформирано – што јасно е одбиено да биде вршено – или да пропадне.
Втората цел е Украина и сите други постсоветски републики. Путин и неговиот внатрешен круг често даваат да се разбере дека тие веруваат дека овие држави немаат никаков реален суверенитет, ниту нивната територијален интегритет е достоен за внимание надвор од таа експедитивност. Но, ако Украина, користена од Москва , го објасни своето тврдење да управува со сите “Руси”,ја отфрла Москва, легитимноста на Путин како реставратор на империјата и статусот на нејзината голема сила и веднаш останува без содржина.
Идеите за демократското самоуправа ќе влезат за Русија преку успехот на Украина. Поради што на проектот за реформа на Украина треба да му биде ставен крај, особено затоа што руската елита гледа на Украина како на “Малата Русија”, која нема работа да сака независност и нема капацитет за управување надвор од Русија. Третата цел е европската интеграција. Историски европската интеграција е најголемата закана за безбедноста на Русија. Но интеграција кај Наполеон, Хоенцолерните или Хитлер е едно нешто. Демократската интеграција во рамките на ЕУ и НАТО не му се заканува на никој освен што карактеризира алчност и корупција автократи, кои не можат да успеат без поттикнување на постојан конфликт и царски игри. Затоа ако сакаме да го дознаеме мислењето на Москва, станува јасно дека на Босна, Црна Гора и Македонија не може даим се дозволи да го постигнат вистинското самоопределување и безбедност преку европска интеграција. Европа, поделена меѓу два пола и сфери на влијание не може да стигне до “конечност”, посакувана од ЕУ и НАТО, и треба да се држи постојано во состојба на конфликт. Во таа смисла, цитирам американскиот публицист Рандолф Борн, војната е здравјето на државата за Русија. Односно интеграцијата на Балканот е друга шајка во ковчегот на царскиот проект на Москва, бидејќи таа го утврдува правото и можностите на слободни луѓе да владеат сами и да изберат за себе дали да бидат дел од поголем политички проект. Дури и интеграцијата на овие три релативно мали балкански политички општества претставува смртна закана за самоопределуваат во светоглед на Русија и нејзината политички самостојни проекции. За да бидат заштитени Русија и системот на Путин, остатокот од Европа не треба да биде заштитена и интеграцијата мора да остане недовршен, прекинат проект. Русија ја одредува својата безбедност како некомпатибилна со остатокот на Европа и нејзината врховна власт над оваа на поранешните членки на Варшавскиот пакт.
Слично на стагнацијата од ерата на Брежнев, доктрината Брежњев на попусти или скратена суверенитет останува жива во руската политика. Па не е изненадувачки дека Прес секретарот на Путин, Дмитриј Песков изјави за Брежнев дека не е негативна величина за нас. Само кога европските политичари го разберат светогледот на Русија и силите коиги мотивираат нејзината политика, ќе престанат се да земаат здраво за готово, и тоа дека имаме заеднички интереси или проблеми кои ние и Русија треба да најдеме начин да бидат решени. Мирниот соживот е најмногу што може да се постигне и дека тоа, исто така е премногу тешко остварливо поради советската агресија. Ако европските лидери инсистираат за дијалог со Русија, едноставно затоа што таа е сосед, тоа нема да доведе до никаде .. За жал на Москва, дијалогот, која тврди дека го бара со Западот, нема основа, бидејќи Русија ги негира основните принципи кои инспирираат живот на запад и сега се во сила во поголемиот дел од Источна Европа. Додека Москва се однесува кон демократијата како смртна закана, вистински дијалог, за разлика од она што дипломатите го нарекуваат размена на мислења, не само што е малку веројатен , туку и невозможен.
…………………………………
Автор на коментарот во списанието. “Њусвик” е Стефан Бланк од Американскиот совет за надворешна политика.