Фредерик Вери, американски експерт за Блискиот исток, поставува прашања во написот во „Њујорк Тајмс“ дали коронавирусот ќе предизвика втора „арапска пролет“, наведувајќи дека постои голема веројатност дека појавата на вирусот ќе ја стави во фокус немоќта на владејачките режими на Блискиот исток.
Вери вели дека за време на неодамнешната посета на Либија, тој се сретнал со семејство кое живее во импровизирано засолниште во кампот за раселени источно од Триполи, соочувајќи се, како илјадници други семејства, со недостаток на вода за пиење и навредливото исмејување на локалното население.
Да бидат работите полоши, вели тој, ширењето на вирусот ќе има разорно влијание врз бегалците и мигрантските заедници на Блискиот исток.
Тој коментираше дека секој брз здравствен и економски одговор може да го зајакнат авторитарното владеење на овие режими, но не на неодредено време.
Вирусот ќе донесе неописливо страдање
Главната лекција од арапските востанија од 2011 година и протестите што избија минатата година е дека, без посеопфатно управување, помалку корупција и поголема економска правда, технократски и присилни алатки се само привремени мерки, рече тој.
Авторот смета дека барањата на граѓаните на Блискиот исток најверојатно ќе се зголемат по избувнувањето и дека влијанието на епидемијата ќе биде појасно почувствувано во активните граѓански војни во регионот: Либија, Јемен и Сирија.
Епидемијата во една земја или заедница во тие земји може да ги зголеми непријателствата и насилството, а смртоносниот вирус ќе донесе неописливо страдање.
Вери додава дека она што се случува во Либија не е споредливо со настаните во Јемен, каде трае најголемата хуманитарна криза создадена од човекот.
Војната во Јемен ја откри симбиотската природа на војната и болестите.
Избувнувањето на колера е очигледен резултат на нападот на коалицијата предводена од Саудиска Арабија врз болници и објекти на системот за вода и канализација.
Тој додаде дека влијанието на епидемијата на вирусот во Сирија може да биде сериозно, особено за милиони раселени лица.
Нападите на режимот на Башар ал Асад и неговите руски приврзаници уништија здравствени установи во областите на опозицијата.
Се подготвува нов циклус немири
Недостатокот на вода и густо населените области дополнително го зголемуваат ризикот.
Повеќе од 100,000 луѓе би можеле да умрат само во Идлиб.
Илјадници политички затвореници затворени од режимот Асад се во животна опасност.
Вирусот ќе ги доведе во прашање и можностите на навидум стабилните влади.
Богатите монархии во Заливот можат да издржат невреме, но патувањето може да биде трновито.
Тие веројатно нема да ја канализираат својата помош до посиромашните режими, кои се потпираа на нивната дарежливост, како што се Египет, Јордан и Мароко, кои се соочија со протести уште пред избувнувањето на епидемијата.
Демонстрантите излегоа на улиците како одговор на мерките за здравствена заштита, така што кризата предизвикана од ширењето на коронавирусот може да им даде оддишка на овие влади.
Но, демонстрантите се прегрупираат и се подготвуваат за уште еден круг немири, што може да ја влоши ситуацијата.
Комарец и крваво лавско око
Шокот за Блискиот исток е различен и посериозен од оние што обично го гаснат пожарот – спасувачки пакет од државите од Заливот, меѓународни организации или суперсила – можеби нема да пристигнат како порано, смета тој.
Тој заклучува дека лидерите на арапскиот свет остануваат сами, и ако минатото служи како показател, тогаш тоа не е основа за голем оптимизам.
Сеизмичките промени можат да имаат мали почетоци, особено во регион ослабен со економска стагнација, политичка ригидност, посредување во војни и неоснована доверба за продолжување на статус квото.
Како што вели старата арапска изрека, „Дури и комарец може да направи окото на лавот да крвари“.