Скоро една недела, официјалните разговори и оние на маргините на состанокот на Организацијата на земјите извознички на нафта (ОПЕК) и нејзините сојузници, како и задкулисните преговори, не успеаја да го решат спорот поврзан со квотите за производство.
Раздорот ја натера групата, популарно позната како ОПЕК +, во својата најсериозна криза од март 2020 година, кога лидерите на алијансата Саудиска Арабија и Русија се разделија околу усогласувањето на понудата на нафта со глобалната побарувачка, уништена од пандемијата.
Новиот спор настана поради несогласувања меѓу двајца сојузници на ОПЕК од Персискиот Залив – Обединетите Арапски Емирати и Саудиска Арабија – што аналитичарите го сметаат за обид на ОАЕ да излезат од саудиската сенка во глобалните политички работи, пишува специјализираниот индустриски портал „oilprice“.
ОАЕ се категорични дека нивниот договор со одлуката на ОПЕК + за зголемување на испораките на „црното злато“ на пазарот зависи од тоа дали групата ќе признае дека основата за утврдување на ограничувањата на нивното производство е премала и „нефер“.
Несогласувањата, кои ОПЕК + не успеа да ги надмине во текот на петдневните разговори, го враќаат на сцена спектарот на минатогодишната војна на цените, кога сојузот се откажа од сите договори на еден месец.
Трговците и аналитичарите веќе започнаа да се прашуваат дали станува збор за спор што ќе го обедини производниот пакт и дали водечката улога на пазарот на нафта ќе се лизне од рацете на групата ОПЕК + во ситуација кога е во толку поволна позиција, имајќи предвид дека производството од шкрилци во САД стагнира и не ги поткопува напорите на алијансата да го одржи пазарот под контрола.
По неуспешните разговори минатиот викенд, ОПЕК + закажа продолжение на состанокот за понеделник, но и тој трет обид да се постигне договор не успеа. Состанокот беше откажан, а групата објави дека сè уште не е решено кога може да се закаже нов.
Отсуството на договор за производство во наредните месеци веројатно значи дека ОПЕК + ќе го задржи производството во август на исто ниво во споредба со јули. Ова веднаш го поттикна растот на цената на нафтата на највисоко ниво во последните три години, бидејќи глобалната побарувачка за гориво се зголемува и пазарот очекува испораките на алијансата да се зголемат за најмалку 500.000 барели на ден во август.
Недостатокот на дополнителна понуда во време кога залихите се намалуваат и побарувачката се вжештува, веројатно ќе доведе до зголемување на цените на нафтата во блиска иднина, барем додека групата не постигне некаков договор.
„Можно е цената на нафтата да достигне 85 до 90 долари за барел ако ОПЕК + не ја зголеми својата понуда следниот месец“, рече Ферејдун Фешараки, претседател на консултантската компанија ФГЕ, која обезбедува услуги на нафтената индустрија, во интервју за телевизијата „Блумберг“.
Фешараки очекува групата да постигне некаков компромис во следните една до три недели, за време на кои цените на „црното злато“ ќе продолжат да растат.
„Доколку нема дополнителни количини нафта во август, во време кога има неверојатен недостиг на физичкиот пазар, тоа лесно може да се искачи над нивото од 90 американски долари за барел“, изјави за Блумберг Амрита Сен, директор на истражувачкиот сектор на „Енерџи аспектс“.
Швајцарската инвестициска банка „Кредит свис“, во анализата објавена доцна во понеделникот, по распадот на преговорите за ОПЕК +, процени дека сегашниот ќор-сокак во однос на зголемувањето на понудата во август има потенцијал да ја поттикне цената на Брент на 80 долари за барел во краток термин. Само еден ден подоцна, Брент достигна ниво над 77 долари, а американската нафта ВТИ се тргуваше над 76 долари за барел.
„Ако Саудиска Арабија и ОАЕ не можат да ги решат своите разлики, тоа може да доведе до индивидуални одлуки за производство за секој член на групата и обновување на цената, што е драконско сценарио за инвеститорите во енергетиката“, велат аналитичарите на „Кредит Свис“
Сепак, малку експерти сметаат, барем засега, дека ќе се повтори кратка војна со цените на нафтата од пролетта 2020 година, при што производителите на ОПЕК + пумпаа колку што сакаа, што придонесе за пад на цените, а повеќето од нив го оцени ова „драконско сценарио“ како еден од најмалку веројатните исходи на сегашната поделба во нафтениот сојуз.