Убеден сум дека европската перспектива на РС Македонија нема алтернатива. Тоа е стратешка цел не само на бугарската надворешна политика, туку и на нашата земја во целина, на нашето општество, рече претседателот на Бугарија, Румен Радев на отворањето на Националната конференција „Европската перспектива за добрососедските односи меѓу Бугарија и Северна Македонија“.
„Убеден сум дека желбата на луѓето од двете страни за полноправна комуникација без бариери и граници ќе доведе до елиминација на вештачките поделби. Сепак, има многу работа да се заврши. Работа што Бугарија ја направи во текот на годините. Сите знаеме дека Бугарија во последните 3 децении направи многу за развојот на пријателските односи. Секогаш сме биле таму, со подадена рака да помогнеме. Безусловно го поддржавме членството на РС Македонија во НАТО. Но, ако сакаме нашите односи да се развиваат прогресивно, мора да бидеме искрени во дијалогот. Во нашиот сосед РС Македонија во моментов има антибугарска кампања“, додаде Радев.
Според него, блокирани се процесите на кохезија. „Остануваат важни одлуки и тешка дилема – како да се направат преговорите за Северна Македонија што поскоро да влезе во ЕУ, а во исто време да се заштитат правата на македонските Бугари. Јасно е – мора да бараме компромиси“, додаде шефот на државата.
Тој додаде дека најважно е да престане говорот на омраза.
„Не можам да прифатам младата генерација кај нашиот сосед да се воспитува во дух на омраза кон Бугарите. Ова е неприфатливо. Не можам да направам компромис со нашата одговорност како демократија со иднината на ЕУ“, објасни Румен Радев.
Претседателот рече дека притисокот врз Бугарија да се согласи за почеток на преговори меѓу Република Северна Македонија и ЕУ е огромен. „За жал, притисокот е огромен, а тоа е парадоксално – притисок врз земјата-членка во најголем дел, врз помал дел – врз земјата кандидат, притисок поради неразбирање на длабочината на историските проблеми“, рече тој.
Претседателот посочи дека притисокот бил особено силен минатата година на двата европски совета, кои биле подготвени да ги разгледаат прашањата за проширувањето, но тоа не се случило затоа што бугарската позиција опстоила.
Румен Радев рече дека големото прашање со кое се соочува бугарската политика и општество е кога Бугарија ќе се согласи да го започне преговарачкиот процес.
„Отсекогаш сум велел дека тоа треба да биде откако ќе се промени уставот и македонските Бугари ќе бидат регистрирани рамноправно со другите нации“, потсети претседателот. Според него, тоа треба да се случи пред почетокот на преговорите, бидејќи, според него, веќе има многу настани и процеси кои довеле до губење на довербата.
„Речиси пет години имаме Договор за пријателство, добрососедство и соработка, но она што се случи досега – дали нешто се промени политички, само нотата до ОН. Која е гаранцијата дека во следните пет години нешто ќе се промени во позитивна насока.Кои се механизмите со кои ЕУ ќе го гарантира не само нашиот национален интерес, ќе ја гарантира и нејзината одржливост по ова прашање – дали во процесот на стабилизација и асоцијација, дали во преговарачка рамка, со каков патоказ, или ќе ни биде побарано да дадеме еднострани декларации, кои не се правно обврзувачки“, додаде Радев.
Шефот на државата рече дека промената на Уставот и внесувањето на зборот „Бугари“ заедно со другите нации значи дека РСМ ја прифаќа европската идеја и копенхашките критериуми. Радев коментира дека ако парламентот и владата на земјава немаат политичка волја да покажат согласност со копенхашките критериуми за членство во нивниот најважен дел – човековите права и недискриминацијата, „тогаш за која национална цел зборуваме кај нашиот сосед да се стремиме кон ЕУ“. Претседателот додаде дека вклучувањето на македонските Бугари во Уставот ќе биде јасен знак и цврста изјава дека РСМ е подготвена како консолидирана политика и консолидирано општество да биде членка на ЕУ.
Радев рече и дека е „за“ отворање на вратата за преговори „кога ќе видиме јасни гаранции за одржлив и неповратен процес за заштита на нашето културно и историско наследство“.