Како да се преземе градот од рацете на џихадистите?
Офанзивата за Мосул, главната упориште на организацијата “Исламска држава” (ИД) во Ирак, е премногу комплексна операција, во која учествуваат во различен степен ирачката армија, странски сили и локални групи кои имаа повеќенасочни, ако не и спротивставени интереси, пишува Франс прес.
Битката започнала, но никој не може да предвиди колку време ќе и биде потребно на ирачката армија и полицијата, за да влезат во овој втор по големина град во земјата и да ги избркаат џихадистите, дел од нив сигурно ќе се разбегаат меѓу населението, и трајно да ја обноват таму својата власт.
Едно задоцнет почеток
Офанзивата многу пати беше прогласувана, а потоа одложена откако премиерот Хајдер ал Абад повика во март 2016 година војниците да ја ослободат провинција Ниневија, чиј главен град е Мосул. Причина беа без ред несогласувања меѓу различните сили присутни во регионот, а исто така политички расправии во Багдад – во владата и парламентот.
Со претежно воздушна поддршка од силите на широката меѓународна коалиција против ИД, предводена од САД, како и со поддршка на Иран, испратени на теренот војници за помош на парамилитарните формации, силите на режимот идат напред чекор по чекор од март наваму и се доближија до Мосул користејќи база во градот Махмур на 20 километри од позициите на џихадистите. Истовремено безбедносните сили на автономниот ирачки Курдистан – т.н. Пешмерги презедоа офанзива северно од Мосул.
Одбиени за момент во јуни, кога ИД повторно ја зазеде Фалуџа крај Багдад – втората по значење тврдина на џихадистите, ирачките сили извршија нов пробив во јули, заземањето воздухопловната база во Кајара на шеесетина километри од Мосул – клучен стратешки пункт и нивна логистичка база, витална со оглед на почнатата денеска офанзива.
Бројни актери
Бројот на силите кои се вклучени во битката за Мосул, е вртоглава – ирачката армија, познатата и опасна антитерористичка служба, федералната и локалната полиција, шиитските милиции, од кои многу им се потчинуваат на Техеран, пешмергите, Турција, САД и земјите од меѓународната коалиција.
Ирачките федерални сили, кое бројат околу 30.000 лица, можат да се потпрат дека ќе бидат поддржани од авионите на меѓународната коалиција, чии сили бројат вкупно околу 7.000 војници во Ирак, од кои 4.600 испратени од Вашингтон.
Во воена база во близина на Мосул и Курдистан се наоѓаат и турски војници. Нивното присуство е меѓу главните фактори поврзани со експерти како објаснуваат за доцнењето на офанзивата: Багдад настојувал да се симне, но Турција сака по секоја цена да учествува во различни фази на офанзивата во обид да се ограничи порастот на Курдите по својата граница и да го поврати стореното влијание врз регионот на Мосул и локалните богатства кои ги смета за свои.
Пешмергаите веќе напредуваат надвор од границите на автономниот Курдистан и ја загрижи Анкара, а исто така и шиитските милиции, кои војуваат за Абад и ориентирани кон Иран, настапуваат кон Мосул, населен главно со сунити.
Почетното предупредување на Абад добро ги илустрира спорните моменти: само ирачката армија и полицијата ќе добијат дозвола да влезат во Мосул.
Тактики
Како да се преземе Мосул од рацете на џихадисти? Во последните часови борбата сигурно ќе се сведе на блиски борби за секоја наредна улица со борците на ИД. Тие се меѓу 3.000 и 4500 според проценката на меѓународната коалиција, додека во градот се уште остануваат 1,5 милиони жители и ОН се плаши од хуманитарна трагедија во областа.
Ирачките сили – под услов да ја следат истата тактика како во Тикрит и Рамади, ослободени во март 2015 година и февруари 2016 година, ќе го опколат градот пред последното заземање. Елитните антитерористички единици повторно може да се во првите редови.
Пред да стигнат во центарот на џихадот, ирачките сили ќе треба да влезат десетици километри внатре во териториите под контрола на ИД.
Силите завојувани со ИД, ќе се соочат со џихадисти, кои две години се подготвуваат на одбрана на последната значајна тврдина. Многу е веројатно да користат снајперисти, автомобили бомби и да ја минираат средината за да го забават напредувањето на ирачките борбени сили.
Во обид да се заштити од ударите на коалицијата ИД исто така може да користи локални жители како жив штит.