Само 45-от претседател на САД да не заврши како 35-тиот, петнаесет години по апокалипсата, наречен Најн илевн (9/11 – код, со кој САД го одбележуваат денот и настаните од 11 септември 2001 година) кога Америка се соочи со шокантениот резултат од претседателските избори на 9 ноември, кој некои, можеби со право, го дефинираат како 11/9 Трампокалипсис.
Доналд Трамп беше наведен од избирачите со таква строгост и дека тоа не им остави шанса на адвокатите на Клинтон дури да помислат да ги оспоруваат гласови.
Истиот овој Доналд Трамп, кого повеќето медиуми во САД го одредуваа како кловн, идиот, сексист, расист … И на кого предвидуваа сигурна загуба. Но, медиумите во САД, како што вели самиот Трамп, немаат ништо заедничко со новинарството, тие се “најмоќното оружје на Клинтонови и на пропадната и недопрена врхушка, која прави се што е можно за да се одржи оваа од криминалци на власт”. Според Трамп Америка и светот се управувани од “глобална Моќна структура” – Сојуз на големите корпорации, политички групи и медиумски магнати. Тој уште ги нарекува “неколку глобални лобисти кои го манипулираат системот” и преку илузорна демократија и корпоративни медиуми наметнуваат политичка агенда, која не е агендата на луѓето, а нивен сопствен свет.
Звучи многу познато. Онака како луѓето и кај нас зборуваат од почетокот на времето. Јасно е дека американските избирачи му поверуваа на Трамп, бидејќи ги слушаат своите мисли, изговорени од неговата уста. Прашањето е дали тој навистина мисли така или вели дека сето тоа, бидејќи знае дека луѓето би сакале да го слушнат? Колку извесен систематски играч е Трамп и можно ли е навистина да го промени сето тоа, против кое тврди дека ќе се бори? Што ќе се случи со трговските договори со досега важечките стратешки сојузи, НАТО и целиот комплекс за безбедност? Како ќе се прераспределат улогите на глобалната шаховска табла – Русите, Кинезите, Иранците, Саудијците … Ќе престанат ли војните на Блискиот Исток, или ќе започнат нови, без учество на САД? Ќе се промени ли логиката на светската политика воопшто? Што ќе се случи во иднината на САД и светот во мандатот на Доналд Трамп? Уште пред изборите “Њујоркер” објави материјал, во кој предложи таков поглед напред во времето. Читајќи го напишаното, речиси може да се замисли утрото на 20 јануари, 2017 година, кога Трамп ќе се упати кон Белата куќа. Ќе пие кафе со Обама и по краток разговор двајцата заедно ќе седнат во претседателската лимузина – Обама оддесно, Трамп – лево, за да се упатат кон Капитол, каде околу пладне ќе започне инагурацијата на 45-тиот претседател на САД …
Само дека деталите кој од која страна ќе седне во лимузината не се толку важни. Поважно е дали навистина Трамп ќе направи обид да го промени светот и колку во тоа искуство ќе биде успешен. А и од каде ќе започне? Дали нема да биде заплашен, смирен, припитомен од советниците, администрацијата, од претежно републиканскиорт Конгрес … Воопшто од системот кој функционира беспрекорно со сите грижливо поставени во текот на годините заштитни механизми. Малку откако ќе положи заклетва како претседател, Трамп ќе има средба со специјално доделениот воен советник. Ова е човекот кој е одговорен за т.н.. нуклеарно куферче – алуминиумски сандак, обликуван со кожа, во кој е системот за нуклеарна војна со мени од цели за хит – градови, воени арсенали, критичната инфраструктура … Претседателот Трамп ќе добие и идентификациската картичка со кодови, преку која се активира овој систем. “Куки”, како оваа картичка е позната во жаргон на Белата куќа. За време на целата кампања изразени бранители на идејата Хилари Клинтон да биде претседател на САД често се обидуваа прикажат дека Американците и сите отанали луѓе во светот се во опасност ако Трамп стане командант, тој ќе добие пристап до нуклеарното куферче. Во смисла, како таков идиот ќе го држи прстот на црвеното копче, кој може да не изгоре сите? Но како што стана збор за идиот Њујоркер љубезно потсетува како своевремено претседателот Џими Картер го заборавил колачето во еден костум, кој го беше дал на хемиско чистење. А пак Бил Клинтон едноставно го заворавил некаде и така поминаа неколку месеци, во кои претседателот не знаел каде е картичката за активирање на нуклеарниот систем на САД. Всушност многумина Американци признаваат дека нивната земја веќе имала својот најголем идиотски претседател и тоа е Џорџ Буш -младиот. Човекот кој го започна својот мандат со огромното сомнение за фалсификат на изборите. За да го заврши со обвинението дека дал наредба да се фалсификуваат доказите кои послужиле како аргумент за војната во Ирак.
Како што се испостави, Садам не располагаше со никакво оружје за масовно уништување, но интервенцијата против режимот целосно ја промени Плимаата во Блискиот Исток. Во овој контекст односот на Трамп кон Техеран и постигнатиот договор за иранската нуклеарна програма може да има сериозен ефект врз ситуацијата во регионот. Некои набљудувачи сугерираат дека новиот претседател ќе има сосема поинаков однос кон странските нуклеарни програми, па дури и не би приговарал земји како Јужна Кореја и Јапонија да развијат своја програма. А зошто не и Иран? Ако Саудијците и некои помали заливски монархии се главните спонзори на Хилари Клинтон и “злите сили” зад неа, зошто Трамп да се кара со нивните непријатели? Прашањето, подпора, исто така, како ќе се пристапи новата американска администрација кон заварените квазивојни кои Ријад и Техеран ги водат во моментов меѓу себе на странска територија – во Сирија, Ирак, Јемен …? Ќе продолжат ли Американците да платат за странски војни? Ако се верува на предизборните приказни на Трамп, за финансирањето на разни бунтовнички организации со сомнителен морал и вредности ќе треба да запре. Така би отпаднал и дел од проблемот со двојните стандарди според кои се бомбардираат поранешни пријатели или се зголемиле конфликти поради причини кои само на хартија имаат нешто заедничко со “слободата и демократијата”. И кога Трамп вели дека ќе ги протера сите илегални мигранти и ќе изгради “голема и убава” ѕид долж границата со Мексико, едвај точно можат да му ги обжалат, додека во исто време ги мразат “краставите” Авганистанци. Се почесто се зборува дека миграцијаата бранот, ја збриша Европа, и таа е резултат на одлуки и активности на политички династии како Буш и Клинтон и затоа е сосема природно Трамп да наоѓа повеќе симпатизери. Фактот дека новиот претседател има око за убавината на источнопевропејките пак го прави уште близок и разбирлив за нашата душа. Но тоа е друга тема. За нас би требало да има многу поважни прашања од овој за формите на Словенката Мелани. И еден од нив ги возбудува многу Европејци дури подалеку од Балканот. Ќе продолжаи ли Американците да се грижат за безбедноста на Европа? Каде! Кој сака американски војници, треба да си плаќа за тоа, вели новиот претседател на САД.
Звучи сосема разумно. Особено ако го слушаш оној во Охајо и Небраска, а не во Полска и Естонија. Според некои анализи политиката на Трамп кон Русија всушност ќе доведе до намалување на тензиите, дошло за време на “пацифиса” Обама до ‘почесто зборуваше за опасност од трета светска војна. Дали Трамп ќе направи пресврт во сè, откажувајќи се од оваа сомнителна слава на САД како глобален хегемон, на кој му приоѓа неговата земјата како менаџер, кој треба да ја спаси разнишаната голема фирма со некое лого, која сепак губи на хаос од илјадници туѓи активности? Со оглед најуспешниот негов бизнис за милијарди, Трамп очигледно може да управува. Но доволно ли ќе е тоа и колку државата може да се управува како фирма? Би можело да се каже дека станува претседател на САД, тој всушност ќе раководи со најголемата компанија во светот, во која работат 2,8 милиони цивили и 1,5 милиони воени службеници. Ќе има ли и зборот за некои од претстојните над четири илјади вработувања. Како и тоа да посочи со прст и да каже: Ти си отпуштен! Нешто што му се многу кратки до совршенство, како што видовме во едно телевизиско реално шоу. Државниот персонал сепак не би требало да е неговата најголема грижа, бидејќи ветувањата што е направено, всушност кон претставниците на работничката класа, останале без работа. Овие луѓе очекуваат од него да поведе “борбата за опстанокот на нацијата”. Тој веќе најави почетокот на оваа борба на денот пред изборите, обвинувајќи ја онаа “глобална Моќта структура”, одговорна за економските одлуки кои ги ограбија работниците и државното богатство и го ставија во своите џебови. Во исто време Трамп ќе треба да донесе одлука како да постапи со управувањето на сопствената компанија. Според законот шефот на државатаа на САД не е врзан со одредби за конфликт на интереси и тој може да ја задржи контролата врз својот имот. Но, во случајот да зборуваме за шеф на државата, чии фирми имаат бизнис во Турција, Азербејџан, Јужна Кореја и друго место во светот. Во исто време одлуките на претседателот во надворешната политика во однос на овие земји можат да му наштетат или да помогнат неговиот бизнис. Затоа набљудувачите очекуваат дека Трамп ќе предаде дел од контролата на компанијата на три од своите деца – Доналд Џуниор, Иванка и Ерик. Американците, кои уште живеат со стресот од 11 септември, ќе сакаат да знаат и што ќе им поднесе Трамп во битката против тероризмот. Претседател, кој пред да биде избран, изјави дека нема никаква доверба на луѓето од ЦИА и службите за безбедност. А на крајот дали “изопачената врхушка, поставила во залог трилиони долари и контролирани од висок профил во Вашингтон” ќе се откаже ли толку лесно од доминацијата? И нема ли опасност 45-от претседател на САД да заврши како 35-тиот?