Украинските и руските медиуми објавија информација дека е урнат дел од голема брана во градот Нова Каховка, која испуштила голема количина насобрана вода која се заканува да поплави голем дел од областа околу Херсон.
Шпекулациите за потенцијалното уривање на браната Каховка во јужна Украина траат од крајот на 2022 година, кога беа објавени првите информации дека браната може да се урне за да се спречи украинска контраофанзива.
Се разбира, Русија во текот на 2022 година постојано ја обвинуваше Украина за напади на браната, па овојпат и руските власти објавија дека браната е оштетена поради размена на оган.
Додека меѓусебните обвинувања веројатно ќе продолжат и во наредните денови, се поставува прашањето зошто браната Каховка е толку важна за југот на Украина?
Браната Каховка е изградена во 1956 година и е најјужната од шесте хидроелектрични брани изградени долж реката Днепар за време на советскиот период.
Низводно од Каховка има канал кој се протега сè до Црното Море.
„Браната е висока околу 30 метри и широка преку 3,2 километри и содржи приближно исто количество вода како Големото Солено Езеро во американската сојузна држава Јута. Оваа брана е само еден од трите главни премини долж реките Днепар во регионот Керсон и беше критична линија за снабдување на руските сили на десниот брег на реката Днепар“, пишува The Moscow Times.
За последиците од уривањето на браната се разговараше минатата година, а во сценарио опишано како катастрофално, беше нагласено дека уривањето на браната може да доведе до многу деструктивен бран поплава по реката Днепар што ќе предизвика големи поплави во областите на југот на Украина.
„Поплавите веројатно ќе бидат поголеми на левиот брег на Днепар, кој го држат Русите“, се наведува во анализата.
Дополнително, во наредните денови ќе бидат поплавени руските позиции на овој дел од фронтот, а пукањето на браната може подеднакво да го загрози и Крим.
„Намалувањето на нивото на реките зад браната, исто така, го загрозува водоснабдувањето на Крим и ризикува да го прекине пристапот до вода за ладење за нуклеарната централа под руска контрола во областа Запорожје во Украина“, се вели во соопштението.
Иако штетата е многу поголема од користа на самата брана, таа сепак постои, барем кога станува збор за руската страна.
Имено, со овој потег руската армија најверојатно „купила“ неколку недели и на тој начин спречила можен контранапад на украинските сили долж реките Днепар, за што се разговарало последните недели.
Меѓутоа, водата што се ослободува од браната ќе поплави голем дел од левиот брег на реката, како и пристаништето Керсон, што може да има непроценливи последици за овој дел.
„За 4-5 дена по уривањето на браната, водата ќе предизвика поплави долж реката Буг кај Миколаев. Моделираниот проток ќе достигне максимални 14.000 кубни метри, што може да се спореди со просечниот проток на Нијагарините водопади од 2.400 кубни метри во секунда“, според досегашните анализи.
Инаку, браните на реките Днепар се заштитени со воени закони, како и со Женевската конвенција, што дополнително ги влошува проблемите по овој напад.
„Инсталации и објекти кои содржат опасни сили, односно брани, насипи и нуклеарни централи, не смеат да бидат предмет на напад, дури и ако овие објекти се воени цели, доколку таквиот напад може да предизвика ослободување на опасни сили и следствено големи загуби меѓу цивилното население“, се објаснува.