Во бегалската криза Србија досега имаше само еден ознака – Германија. Во Белград дејствуваат по правилото: “Штом Меркел го прави, значи е за добро”. Затоа има прагматично објаснување-анализира DW.
“Воопшто не може да стане збор за затворање на границата или исправање на жица! Нема да ја затвориме границата, и камења да паѓаат од небо!”, Повторуваше српскиот премиер Александар Вучиќ со месеци. Тој изразуваше и разочарување од различни европски земји и најмногу од својот северен сосед Унгарија, која издигна ограда долж границата. Александар Вучиќ потсети за моралниот долг на Европа и го славеше српското гостопримство. Иако Србија сеуште не е член на ЕУ, премиерот дури изрази подготвеност земјата да учествува во квотата за распределба на бегалци.
Фрањо и Кирил: Молете се заедно да нема нова светска војна
Само што овие времиња очигледно поминуваат. Стотици илјади бегалци преминаа во меѓувреме во Србија и се упатија на запад. А граничните огради и контролите во регионот веќе се вообичаена работа. Дури германската канцеларка Меркел сака да го ограничи “опипливо и трајно” бројот на бегалците. Српскиот премиер исто така ја “смени плочата”:
“Земјата нема да крева огради и понатаму, но ќе ги брани своите граници, бидејќи Србија не сака да се претвора во” жешка точка “за бегалци.” Работиме во тесна соработка со Германија и другите европски земји и ќе им помогнам на сите европски одлуки. Ако Европејците ни кажат да ги затвориме границите, ние ќе го сториме “, изјави Вучиќ неодамна за BBC.
Промената
Познатиот српски политиколог Милан Николиќ пројавува разбирање за овој пресврт во миграциската политика на Србија. “Би било смешно и детски да се очекува дека земјата нема да ја промени својата политика. Моралните принципи исто така можат да се менуваат. Затоа не е сеедно дали примаш пет илјади или пет милиони бегалци – точно толку сеуште се наоѓаат во соседните на Сирија земји “, вели тој. “Насекаде во Европа почнаа да се издигнуваат огради, Србија е немоќна да се справи во слична ситуација, но самата таа нема зошто да крева нови ѕидови. Ова ќе го сторат другите. На северозапад од Србија веќе се затвораат границите, а и на југ почнуваат да го прават “, вели Николиќ, мислејќи на Македонија.
Конзервативниот српски премиер, кој има комфорно мнозинство во парламентот и често се манифестира како автократ, сака да се споредува главно по Берлин. Честите референци на протестантската работна етика на германскиот социолог Макс Вебер му донесоа маса потсмев од страна на српските сатиричари и карикатуристи. А германската новинска агенција ДПА неодамна го прогласи за “најголемиот фан на Меркел”.
“Кога станува збор за економска политика или реформи, Ангела Меркел често се цитира како врховен и непогрешлив авторитет. Затоа сум убеден дека Белград слепо ќе го следи Берлин и по бегалските прашања, следејќи го правилото дека штом Меркел прави нешто очигледно тоа е добро” , рече главниот уредник на белградскиот неделник “неделник” Марко Прелевиќ. Во времиња, кога во повеќето европски земји се оградуваат, а водечките политичари во Полска и Словачка отворено зборуваат против муслиманите, Србија не дава никаков повод за обвиненија, тврди Прелевиќ и додава: ” би било прекрасно ако токму Србија се претвори во образец за морално однесување меѓу една постојано ксенофобична Европа и ги отвори вратите за оние кои имаат потреба од заштита. Тоа ќе биде поголема реклама за земјата отколку сите титули, извојувани од најдобриот тенисер во светот Новак Ѓоковиќ “, вели новинарот.
Одличен
Вучиќ демонстрира огромна верност кон Германија во бегалската криза, главно поради тоа што пофалбите од ЕУ се нешто како “цврста валута” во српската партиска политика. Од 2008 година поранешниот радикален националист Вучиќ се демонстрираше како “еврофанатик” и не пропушта можност да си го заслужи признанието на ЕУ. На почетокот на неделата во Белград пристигна австрискиот министер за надворешни работи Себастијан Курц кој потоа напиша на Твитер дека Вучиќ е “гарант за реформите и стожер на стабилноста во регионот”. Блиските до Владата медиуми објавија дека пофалбата е од огромно значење, уште повеќе што била напишана на кирилица.
“Иако многу често се зборува за тесните врски со” православната мајка “Русија, големото мнозинство од српските граѓани гледа иднината на земјата во ЕУ”, вели политикологот Милан Николиќ. Голема улога на изборите во април, исто така ќе играат проевропските партии, затоа на поддршката на “оние од Европа” се придава големо значење.
Само што ставовите на Србите спрема бегалците сосема не се еднозначни. Повеќето граѓани покажуваат разбирање за невоља на бегалците, бидејќи сеќавањето на војните во поранешна Југославија, кои избркаа 600 000 Срби од Хрватска, Босна и Косово, се уште се свежи. Од друга страна, сепак деснорадикалните партии се обидуваат да ги добијат гласовите на избирачите со секакви конспиративни теории. Тие не зборуваат за бегалци, туку за прикривање терористи и дезертери. “Расположението спрема бегалците можат брзо да се менува и во Србија”, смета новинарот Марко Прелевиќ. “И тогаш како ништо би можеле да се претвориме во граничарски кучиња на европскиот срам. Ќе ви е потребен само еден, иако и недокажан инцидент со учество на бегалци, за да почнеме да гледаме на секој бегалец како терорист и криминалец”, вели тој.