Меtа, до неодамна позната како Facebook, минатата недела ги освои насловите – овој пат со „закана“ дека ќе ги повлече своите услуги од Европа. Со документи до американската Комисија за хартии од вредност, компанијата рече дека „најверојатно“ ќе ги повлече Facebook и Instagram од регионот доколку не се постигне нова трансатлантска рамка за пренос на податоци меѓу ЕУ и САД.
Заканата дојде како одговор на договорите меѓу САД и ЕУ за заштита на податоците, приватноста и судските одлуки. Европски суд неодамна ги поништи овие договори бидејќи утврди дека американскиот закон не нуди доволно заштитни мерки за заштита на податоците за да се исполнат европските стандарди. Ова го прави незаконски за американските компании да собираат податоци за европските граѓани и да ги пренесуваат во САД за анализа и продажба на огласувачите.
Ова не е прв пат Меtа да се заканува дека ќе напушти одреден пазар. Минатата година компанијата привремено блокираше луѓе и издавачи во Австралија. Тоа не е единствената „голема“ компанија во технологијата која се заканува да се повлече од пазарот.
Разликата овој пат, сепак, е во тоа што Меtа ги смени своите коментари. Во блог пост, компанијата рече дека „апсолутно не се заканува да ја напушти Европа“.
„Меtа не сака или „се заканува“ да ја напушти Европа, а секое тврдење дека го правиме тоа едноставно не е точно. Како и 70 други компании во ЕУ и САД, ние го идентификуваме деловниот ризик што произлегува од несигурноста околу меѓународниот пренос на податоци“, рече Маркус Раиниш, потпретседател за јавна политика на Меtа Европа, цитиран од ZDNet.
Обидите на големиот капитал за уцена на земји и региони не се нови. Тоа го правеле и нафтени и хемиски компании – големите индустрии воопшто. Овие корпорации секогаш протестираат против воведувањето построги регулативи кои ја ограничуваат нивната пазарна моќ.
Во овој случај, повлекувањето би било прилично тешка одлука поради неколку причини.
Мрежни ефекти
Компаниите за дигитални платформи се единствени по тоа што се многу зависни од ефектите на мрежата, вели Роб Николс, вонреден професор и експерт за политика на конкуренција на Универзитетот во Нов Јужен Велс.
„Amazon, Apple, Facebook, Google, Microsoft – сите тие се потпираат на мрежните ефекти. Отстранувањето на делови од мрежата… би било поштетно за нив отколку само производители да го преместат својот капацитет на место со пониска цена, помал регулаторен товар. Различно е“, рече Николс.
На пример, ако платформата Меtа престане да работи во Европа, тогаш сите луѓе во САД, Канада и Австралија кои имаат роднини во Европа имаат поголема веројатност да мигрираат на друга онлајн платформа за комуникација, иако имаат пристап до WhatsApp или Facebook Messenger. Со други зборови, со откажување од еден пазар, таа може да изгуби терен на други пазари.
Според Николс, вистинската природа на бизнисот на Меtа значи дека заканата е прилично „шуплива“.
Потрошувачка база
Ова е се поголем проблем за Меtа, што компанијата го откри за време на својата конференција за презентација за резултатите од четвртиот квартал: бројот на дневни активни корисници се намалил за 500.000. Ако падот е почеток на севкупниот тренд, тоа е значителен удар на корпорацијата.
Ова може да има врска со ребрендирањето на компанијата, објавувањето на нејзините неуспешни намери за дигитална валута или некоја друга причина. Како и да е, во моментов Меtа не сака да губи повеќе корисници.
Зголемување на конкуренцијата
Третата страна на проблемот е се поголемата конкуренција за привлекување на вниманието на луѓето, особено од TikTok. За време на конференцијата за резултати во четвртиот квартал, основачот и извршен директор на Меtа, Марк Закерберг, рече дека луѓето имаат повеќе избор за тоа како го поминуваат своето време на интернет од кога било досега.
„Апликациите како TikTok растат многу брзо“, призна Закерберг. Тој го опиша како уникатен фактот дека TikTok е веќе многу голем конкурент „и исто така продолжува да расте со прилично брзо темпо“.
Во однос на приходите од реклами, ова е сериозно признание. Иако TikTok не е социјална мрежа, платформата за кратки видеа добро се натпреварува со платформите на Меtа во оваа област.
Или-или
Враќајќи се на заканата на Меtа да ја напушти Европа минатата недела доколку ЕУ и САД не успеат да постигнат заемно прифатливо решение за рамката за пренос на податоци, Facebook реално има две опции.
Првата е повлекување на некои служби од ЕУ. Со оглед на сето досега кажано, ова не е атрактивна опција. Згора на тоа, имајќи предвид дека за последниот квартал речиси 25% од приходите од реклами на компанијата дошле од Европа.
Другата алтернатива би била Меtа да ги промени своите деловни процеси со цел да се усогласи со релевантните наредби на Европскиот суд на правдата и Општата регулатива за заштита на податоците (GDPR). Сепак, оваа опција е скапа, бидејќи ќе бара Меtа да се „насели“ во големи и посебни центри за податоци некаде во Европа.
Без закана
Што ќе одлучи Меtа не е јасно, но она што се чини е очигледно е дека владите повеќе не подлегнуваат на притисокот на големите технолошки компании како порано. Минатата среда, францускиот министер за финансии Бруно Ле Мер рече дека ништо драматично нема да се случи доколку Меtа ги повлече своите платформи од Европа.
„Можам да потврдам дека животот е многу добар без Facebook и дека би живееле многу добро без Facebook“, рече тој.