Последните десетина дена бран од психијатриски проценки и дијагнози на Доналд Трамп ја зафатија САД. Авторитети психијатри го оценуваат неговото ментално здравје односно дали е способен или тој е особено нестабилна личност, но сепак достоен за психијатриска дијагноза. Медиумите ширум светот објавија и детална дијагноза од познат психијатар, според кого Трамп страда од “малиген (малиген) нарцизам”.
Експлозијата од психијатриски експертизи дава клиничка конкретизација на кажаното уште од Хилари Клинтон дека Трамп е “емоционално непогоден” за претседател. Пред неговата инаугурација и водечки американски психијатри напишаа писмо до Барак Обама, во кое повторуваат дека Трамп има различни симптоми на ментална нестабилност и неразбирање на границата меѓу фантазијата и реалноста. Дури се создаде група Граѓани терапевти против Трампизмота, кои објавија предупредување за неговото ментално состојба. Кулминација е барањето на Ненси Пелоси, водач на демократите во Претставничкиот дом, дека е крајно време да се усвои закон за задолжителна психијатриска преглед на претседателот.
Предвид епидемија и дистрибуција на овие мрачни проценки некако се наметнува прашањето: Може ли Трамп да има психијатриска сертификација? Може ли психијатрија да досуди дека тој има ментално растројство во клинички смисла на зборот? Одговорот е: Не, не може. Нема таква шанса.
Прво, психијатриската дијагноза е можна но нешто саммо во принцип, освен ако не станува збор за тешки состојби, на пример шизофренија во акутна фаза. Второ, психијатриската експертиза може да произведе дијагноза која во обичниот јазик е еднакво на “луд”, ако предметниот е луд и е опасен за јавноста на непосреден физички начин. Трето, сепак, вистината е дека Трамп не прави нешто различно од она што истакнувал во кампањата.
Како потсети еден од основачите на Pay Pal, само луѓето не слушаат што тој зборува. Како се заканува, продолжува Питер Тиил, да исфрли илегалните имигранти, или да гради ѕид меѓу САД и Мексико, или да ги казни Кина, а масовниот слушател ги превидува зборовите на помек јазик и оценува дека Трамп ќе води построга, прифатлива, но цврста и ефективна политика со имигранти, Мексико, Кина итн. А, тој всушност има предвид токму она што е кажано сосема буквален начин да го прави.
Трамп не е различен “луд” од Мусолини, Берлускони или некој врескав европски националист
Тоа, сепак, не се клинички лудило. Предвидувањето на психијатри во дијагностиката исто така нема клиничко значење. Тоа е дел од политичката реторика на бунтот против новиот претседател. Сепак какви трајни ставови можат да се разберат зад однесувањето во кое психијатрите гледаат нешто познато?
Трамп дејствува според претставите за позицијата, која ја зазеде. За него разликата помеѓу претседател на компанијата и претседател на држава изгледа ништожна. Светот е димензиониран и размислувањето му е како свет на корпоративни односи. И играта на претседателот на САД Трамп е игра на претседателот на Трамп-организацијата. Ако попушти, и започне многу да се објаснува и слуша долните хиерархиски нивоа, ќе изгуби авторитет и можност да доминира. А и ќе се усложни излишно. Трамп не си дозволува да се држи на друг начин како претседател на земјата, бидејќи тоа би значело веќе да не е претседател и на компанијата. А тоа силно би нацрнило неговиот лик, идентификацијата, чувството за себе, нешто што тој е. Инсистирањето дека нема никакво искуство во јавните дела е само дополнување со фактички информации за овие ставови.
Оттука: Нема како да ангажираме по две лица за позиција, затоа што имигрантите треба да се надвор. Нивото на внатрешна безбедност се крева. Правилата за управување и плати се ажурираат. На партнерите, развлечени инвестиции, се врти грбот. Намалување на трошоците, вклучувајќи за абортуси, тоа се непотребни трошоци. Редуцирањето социјалните пакети. Фаќање за цврста работа и зголемување на благосостојбата на компанијата – САД. Ќе бидеме први, без конкуренција. Ќе бидеме “Америка над сè”.
И уште нешто: фирмата е семејна. Довербата е внатрешно-семеен ресурс и секој примен до управувањето и привиден како придружен член на семејството. Затоа ништо чудно нема во ексцентричниот изглед при селекцијаата на тимот, како и во длабокото неразбирање на поделбата на власта. Назначувањето на личности како Стивен Банон е мотивирано од фактот дека како националист тој ќе биде лојален кон нацијата-фирмаата. Автентични националистички убедувања претседателот нема.
Трамп е таков каков што е, и никогаш не го криел. Целиот сум пред вас како вели човекот зад маската со бронзениот тен.
Но позата “сиот сум пред вас” е трик.
“Целиот сум пред вас” е еднаков израз на “Јас сум скриен”
Бидејќи е маска, поезијата персона медиум. Самата маска се гради како серија гримаси, немирни, со минуваат едно во други изрази. Избран е дури нијанса на тенот на тоа непробоено лице. Слична маска е карактеристична за опсесивните ставови. Во гестовите и мимиката има и видлива возбуда.
Брзината со која летаат решенија, декрети, говорие (форматот на “Твитер” е како автомат откос), се тоа е дел од една заедничка еуфорија која владее кај персонаата. Таа често прераснува во раздразливост и пројавува низок праг на толеранција, која се открива во последниот скандалозен твит против судијата, за суспендираниот антиимигрантски декрет ( “овој т.н. судија” е незамисливо изјава за федерален судија).
Делува се чинеше сè е итно, без всушност да е. Движењето останува лизгање на површината, без навлегување во длабочина. Тоа е онаа внатрешна итност, преку која состојбата на манија одбива да се утврди да се смири за да не премине во депресивна си спротивност.
А при внатрешната празнина на фирмата поглед кон светот тоа е сосема веројатно. Војната со “медиумите-лажговци” исто така се корените се тука.
Движењето по површините гради и фиксација на како-нештата-изгледаат. Медиумите се предавници, затоа што одбиваат да останат со златното бронзано лицето, а трчаат зад него.
Манијакална состојба укажува зафатен или загубен помеѓу теми и предмети.
Но, централната слика за Трамп е манијакалната идеја, која всуност е управувањето.
Таа се разбера архаичен начин на знам сè, знам што, кога, како треба да се прави. Оттука и императивите и однесувањето на сопственикот, како и наредба не само на федералната, но и на светската територија. По ништо не личи дека го советуваат или дека се интегрирал во размислувањето на повеќе компоненти отколку во кампањата. Нешто повеќе, пројавува склоност да поедноставување на сложената и да го претвора во механичка. И искуството на разузнавањето да му понудат алтернативни информации доведува до војна со разузнавањето. Тоа е карактеристична реакција на опсесивно оперативниот ум кој знае повеќе дури и од специјалните институции за обезбедување на информации.
Редуцирањето на реалноста со мноштво фактори до идејата за величието на Америка, која се сфати аналогно на успехот на компанијата, може да има тешки и непоправливи последици. Игнорирањето на софистицираниот дизајн на јавениот живот е внатрешен ризик за самите во САД. Но уште поголем е глобална изложеност за доведува до катастрофа на институциите во кои се стабилизирани меѓународните интеракции. Она што – токму или неточно – се означува како либерален светски поредок е ништо друго, туку мрежата институции, изградени од САД по Втората светска војна. Нивната примарна задача е намалување на ризикот за нов светски конфликт. Во овоа замисла тие се несомнено успешни и во одлучувачка степен одговорни за зачувување на мирот по 1945 година.
Овој гледиште за глобалниот мир, исто така укажува на America first или аналогно фраза. Но нејзиното значење е различно, дури спротивни на мотото на Трамп. “Америка прва / првенствено” е тривијален императив на фирма во контекст на пазарна конкуренција. Но истата фраза во полето на меѓународни интеракции значи токму спротивното. Во последните 70 години САД ја играат улогата на “прв” не толку во глобални институции, а во обезбедување на нивната валидност да вршат практика во својата мисија. Ако ова значење на “прв”, отстапи место на корпоративното-конкурентното “прв” ризиците од глобалната катастрофа расте нагло.
Оваа маниакалност нема клиничка природа. Таа карактеризира една политичка персона. На крајот на процесот не наведуваат зборовите на херојот од Антихристот на Ларс фон Трир “Хаосот владее / царува” може да добијат буквално значења.