Дали проектилите што ја погодија Полска ќе предизвикаат активирање на членот 5 од Северноатлантскиот договор?

од Destan Jonuzi

Членот 5 не е единствениот што теоретски би можел да биде погоден за таква ситуација: постои и член 4. Како НАТО ќе реагира на веста дека првите жртви на рускиот ракетен истрел во Украина загинаа на тлото на земја членка на НАТО, Полска? Тоа е прашањето што виси во воздухот додека полскиот Совет за национална безбедност се состанува итно во Варшава, што, доколку потврди дека руската ракета паднала на полска територија, најверојатно ќе предизвика некаква реакција од НАТО. Лидерите на водечките членки на НАТО, инаку, моментално се на Бали, Индонезија, на самитот на групата Г20, во временската зона каде сето тоа се случува помеѓу 2 и 3 часот наутро.

На социјалните мрежи и медиумите веднаш имаше шпекулации дека Полска може да предизвика активирање на членот 5 од Северноатлантскиот договор, кој го дефинира вооружениот напад врз една членка на алијансата како напад врз сите сојузници заедно. Но, прерано е да се зборува за тоа, барем додека самите полски власти не ги утврдат сите факти за тоа што се случи.

Дополнително, членот 5 не е единствениот што теоретски би можел да биде погоден за таква ситуација: постои и член 4, кој вели дека сојузничките земји „ќе се консултираат заедно секогаш кога, според мислењето на која било од нив, нивниот територијален интегритет, е загрозена политичката независност или безбедноста на која било од страните“.

Членот 5, да потсетиме, буквално гласи вака: „Страните се согласуваат дека вооружениот напад врз еден или повеќе од нив во Европа или Северна Америка ќе се смета за напад врз сите нив и затоа се согласуваат дека, во случај на таков вооружен напад, секој од нив, во остварувањето на правото на индивидуална или колективна самоодбрана признаено со член 51 од Повелбата на Обединетите нации, да и помогне на страната или страните кои се нападнати, преземајќи веднаш, поединечно и со други мерките што се сметаат за неопходни, вклучително и употребата на вооружена сила, со цел да се воспостави или одржи безбедноста на северноатлантските области. Секој таков вооружен напад и сите мерки преземени како резултат на тој напад веднаш ќе се известат до Советот за безбедност. Таквите мерки ќе престанат кога Советот за безбедност ќе ги преземе неопходните мерки за обновување и одржување на меѓународниот мир и безбедност“.

Слични содржини