. Во Америка, таа беше именување како Track II (Насока II), што значеше дека е двопартиска и поддржана од Белата куќа, за да проучува, но не да преговара во нејзино име. Имавме  наизменични средби во двете земји. Претседателот Владимир Путин ја прифати групата во Москва во 2007 година, а претседателот Дмитриј Медведев во 2009 година Во 2008 година претседателот Џорџ Буш собра повеќето луѓе од својот тим за национална безбедност на средба дијалог со нашите гости. Сите учесници заземаа одговорни позиции за време на Студената војна. Во периоди на напон тие опстојуваа  за националниот интерес на земјата, како тие го разбираа. Но од сопствено искуство тие исто така беа ги научиле опасностите на еден приод, застрашувачки за  цивилизираниот начин на живот, ја познаваа и онаа насока на развој, која при кризи би можела да уништи секоја организирана човечка активност. Над целиот свет беше  надвиснале катаклизми, засилени од различните идентитети и идеолошки судири. Целта на групата беше да се надминат кризи и да се проучат општите принципи на светскиот поредок.

Џо Бајден, Барак Обама, Хенри Кисинџер и Медлин Олбрајт.

Во овој напор Евгениј Примаков беше незаменлив партнер. Неговиот остар аналитички ум во комбинација со обем разбирање на глобалните трендови стекнати додека беше на власт, и неговата голема преданост кон земјата, го развија нашето размислување и помагаа во побарувачката на заедничка визија. Ние не секогаш бевме согласни едни со други, но секогаш со тестирање почит еден кон друг. Тој ни  недостасува на сите нас и лично на мене како колега и пријател. Не е потребно да се криеме  дека денес нашите односи се во многу лоша состојба скоро  една деценија. Всушност, во моментов тие се најлоши од пред крајот на Студената војна. Меѓусебната доверба се расфрла и од двете страни. Соработката беше заменета од конфронтација. Знам дека во последните месеци, Евгениј Примаков побара начини да се надмине оваа алармантна состојба на работите. Ние ќе потсетиме  на неговата меморија, и неговите  напори во овој поглед. На крајот на Студената војна како Русите, така и Американците имаа своја визија за стратешко партнерство, формирана согласно нивното искуство од блиското минато. Американците очекуваа дека периодот на намален напон ќе доведе до плодна соработка по глобалните прашања. Руската гордост од нивната улога во модернизацијата на нивното општество беше да  ја намали од вознемиреноста поради промената на границите и тешките предизвици на историската трансформација. Многумина претставници од двете страни сфатија дека судбините на Русија и САД остануваат тесно испреплетени. Одржување на стратешки стабилност и спречување на ширењето на оружјето за масовно уништување стануваше се поголема потреба за изградба на систем за безбедност во Евроазија и особено за Русија со нејзината гигантска територија.

Пред трговијата и инвестициите се отвораше нови перспективи, тука соработка во областа на енергетиката беше на прво место на листата. За жал, потегот на глобалниот катаклизма го надмина капацитетот на државничката. Во однос на ова симболично беше одлуката на летечки за Вашингтон премиер Евгениј Примаков да го обрне авионот над Атлантикот назад кон Москва, за да протестира против почетокот на воените операции на НАТО во Југославија.

Првичните надежи дека соработката во почетните фази од кампањите против “Ал Каеда” и Талибанците во Авганистан може да доведе до партнерство за поширок спектар на проблеми кои беа ослабена од вртлогот на споровите за политиката на Блискиот Исток и потоа сосема урнати од руските воени дејства во Кавказ во 2008 и Украина 2014 година. Последните напори да се најдат допирни точки во конфликтот за Сирија и да се намалат  тензиите околу Украина не доведоа до промена на зголеменото  чувство на отуѓеност.

Хенри Кисинџер е носител на Нобеловата награда за мир во 1973 година

Секоја од страните  ја обвинува другата за ваквата состојба на работите и секоја земја има склоноста да демонизира, ако не другата страна, тогаш барем нејзините водачи. И бидејќи прашањата на националната безбедност преовладуваат во дијалогот, повторно потисокот на недовербата и сомневањата од горчина  на Студената војна. Овие чувства се интензивираа во Русија поради спомена од првата  постсоветска  деценија, кога Русија претрпеа изненадувачки социо-економски и политички колапс, додека САД се радуваа на најдолгиот период на континуиран економски раст. Сето ова предизвика политичка разлики за Балканот, поранешните советски републики, Блискиот Исток, проширувањето на НАТО, противракетната одбрана и продажбата на оружје, за да се дојде до уништување на изгледите за соработка.

Можеби најважно е главната разлика за историската концепт. За САД крајот на Студената војна изгледаше како прослава на традиционалната  вера во неизбежната демократска револуција. Тоа најде израз во проширување на меѓународниот систем, регулиран од правни норми. Но историското  искуство на Русија е посложено. За држава на чија територија со векови зазеле странски армии од исток и од запад, безбедноста е како геополитичка, така и правна основа и готовност. Предизвикот на нашето време е да се соберат во еден  кохерентен  концепт овие две насоки – правната и геополитичката. Значи, парадоксално, ние ќе се пронајдеме себеси како се соочуваат повторно пред филозофски суштински проблем.

Како САД  работат заедно со Русија – земја која не го споделува сите наши вредности, но е неопходен компонента на меѓународниот поредок?

Како Русија да ги брани своите интереси во областа на безбедноста, без да буди загриженост меѓу соседите и да создава противници?

Може ли Русија да извојува почитувано место во светските дела што да е погодно за САД?

Можат ли САД да ги извршуваат своите вредности, без да се смета како закана за нивното спроведување?

Јас не се обидувам да понудам  одговори на сите овие прашања. Мојата цел е да ги охрабри напорите за прочуените на овие прашања. Многу коментатори, како руски, така и американски,ја  отфрлаат можноста САД и Русија да работат заедно за нов меѓународен поредок. Според нив САД и Русија влегоа во нова Студена војна. Опасноста од воена конфронтација е помала од самовништувачката  на предвидувањата, кои се направени во двете земји. Долгорочните интереси на двете страни бараат еден свет кој ги трансформира сегашните превирања во нова рамнотежа, што е повеќе мултиполарен и глобализиран.

Хенри Кисинџер и Владимир Путин.

Природата на потресите е само по себе без преседан. До неодамна глобалните меѓународни закани се идентификуваа со акумулацијата на сила од една доминантна држава. Денешните сепак закани јавуваат почесто како резултат на распадот на држави и зголемениот број на своеволни  територии. Ова ширење на вакуумот во власта не може да се разгледува од земјите, без разлика колку се моќни, исклучително на национална основа. Тоа бара континуирана соработка меѓу САД и Русија, како и други големи сили. Затоа елементите на конкуренцијата при справување со традиционалните конфликти во меѓудржавните односи, треба да бидат ограничени така што да спречуваат повторно настанување на овие конфликти. Како што знаеме, нас не   делат бројни проблеми, и меѓу нив Украина и Сирија се најактуелните. Последните неколку години нашите земји повремено разговараат овие прашања без забележителни напредок. Ова не е изненадувачки, бидејќи овие разговори се одржуваат надвор од договорените стратегиски рамки. Секој поединечен прашање е дел од поголем стратешки проблем. Украина треба да биде вклучена во структурата на европската и меѓународна безбедност на таков начин што да стане мост меѓу Русија и Западот, а не во бастион на едната или другата страна. Што се однесува до Сирија, тука е разбирливо дека локалните и регионалните групи не можат самостојно да најдат решение за проблемот .

. Договорените руско-американските напори спроведени во соработка со останатите водечки држави би можеле да создадат модел за мирно регулирање на Блискиот Исток, а може и на други региони. Сите обиди да се подобрат односите треба да бидат придружени со дијалог за зародиш  на нов светски поредок.

Кои трендови го  уништуваат стариот ред и формираат новиот?

Кои од овие  предизвици и овие промени упатуваат кон руските и американските национални интереси?

Каква улога секоја страна сака да одигра во создавањето на овој нов ред и на каква положба може да се потпре втз него?

Како да ги разбере е исклучително различните идеи за светски поредок, кои се појавуваат во Русија, САД и останатите големи земји врз основа на нивниот историски искуство?

Целта треба да биде развојот на стратешки концепт на руско-американските односи, во која мора да се надминат конфликтните точки. Во 60-тите и 70-тите години на дваесеттиот век перцепцијата на  меѓународните односи како борба меѓу САД и Советскиот Сојуз. Со развојот на технологијата се појави концептот за стратегиска стабилност, која двете страни може да ја  реализираат, и да се задржи ривалството меѓу нив во други области. Светот оттогаш доживеа драматични промени. Поконкретно, во евентуалните мултиполарен ред Русија треба да се гледа како клучен елемент од новата светска рамнотежа, а не како закана за САД.

 Во последните 70 години јас на еден или друг начин се занесував со руско-американските односи. Сум бил присутен и во центрите каде се донесуваат одлуки, кога беше голема нивото на тревога, и на заедничките прослави во чест на дипломатските достигнувања. Нашите земји и народите во светот имаат потреба од повеќе стабилни изгледи. Јас сум за дијалог кој ќе ги обедини нашата иднина, а нема да ги продлабочува нашите конфликти – и сметам дека тоа е можно. За таа цел е потребно двете страни меѓусебно да ги почитуваат виталните вредности и интереси. Оваа администрација во преостанатото нејзино време не може да ги реши овие задачи. Но нивното решавање не треба да се одложува во волја на САД  и внатрешна политика. Овие задачи можат да бидат решени само во случај кога  Вашингтон и Москва, Белата куќа и Кремљ покажат подготвеност да ги заборават навредите и незадоволството, да престанат да мислат дека ги лажат и гонат, и да одговорат на овие големи предизвици, кои се закануваат кон нашите земји во следните години.