Во босанскохерцеговачкиот ентитет, Република Српска сè е подготвено за референдум на кој 1.219.399 граѓани имаат можност да гласаат на прашањето – “Дали поддржувате 9-ти јануари да се одбележува и слави како Ден на Република Српска”.
Референдумот е единствена позиција и на позицијата и опозицијата на Република Српска, во одговор на одлуката на Уставниот суд, со која во ноември 2015, одлучува по жалбата на бошњачкиот член на Претседателството на БиХ, Бакир Изетбеговиќ кои пак откриле дека со одредбите од Законот за празниците на РС, доколку тоа се изгласа за да го прослават 9-ти јануари како ден на Република Словенија, е спротивно на Уставот на БиХ. Уставниот суд на истата одлука должен е на Националното собрание на РС во рок од шест месеци да реагира на контроверзниот закон во согласност со неговата одлука.
Но, наместо пристапување измени и дополнувања на законот за обединета влада и опозицијата во Република Српска тие влегоа во процесот на оспорување на одлуката на Уставниот суд. Во исто време, во јули оваа година донесена е одлука да се одржи референдум на кој народот денеска ќе гласа дали сакаат да продолжи на 9-ти јануари одбележувањето како ден на РС.
Одлуката на Уставниот суд
Очекувањата се дека со референдумот може да се докаже дека тие се неосновани. По 17 септември, Уставниот суд го одби барањето на Националното собрание на РС за повторно разгледување на одлуката како неоснована, а решението за времена мерка за забрана за одржување на референдум, на владата на БиХ. Лице предводена од претседателот Милорад Додик, и на целата српска опозиција, од местото на настанот, испратија порака дека референдумот нема да се откаже.
Тој ќе биде реализиран од 1.900 избирачки места во сите заедници во Република Српска,и во шест од своите мисии во странство.
Против референдумот, со предупредување дека ова е голем удар за Уставот на БиХ и Дејтонскиот мировен договор, Канцеларијата на високиот претставник (ОХР), високи претставници на Европската унија, и голем број на амбасадите на западните земји, вклучувајќи ги и САД. Референдумска поддршка е отсутна и од Србија, но од таму нема ни противење.
Деновите кои претходеа на референдумот резултираше со зголемување на политичките тензии во БиХ до вриење, и се повеќе изговори за предупредување, или дури и закана за можна нова војна. Затоа ние во регионот, поради страв од можни нови конфликти, со особено внимание овие денови го следиме развојот на настаните во БиХ.
Лидерите на пробосланките партии ги повикаа граѓаните на Бошњаците да не излегуваат на референдумот , а со тоа не е можно да го добијат и нивниот легитимитет.
Од друга страна, со цел превенирање на инциденти РС Министерството за внатрешни работи се откажа од нивото на тревога на највисоко ниво, но на улиците на градовите во Република Српска е зголемен број полицајците.
На потег е собрание на РС. Претседател на Републичката комисија за спроведување на референдумот (RKR) Синиша Каран најави дека избирачките места ќе бидат отворени во 7.00 и затворена во 19.00, и изрази уверување дека брзи ќе бидат и прелиминарните резултати, кои може да се очекува веќе во текот на ноќта.
Во Република Српска сега ае избирен молк , согласно Законот за референдум, според кој се забранува кампања преку медиумите и јавните собири.