Од почетокот на пандемијата на коронавирус, телефонот на Лори Герет не престана да ѕвони, а мејловите со барање за помош доаѓаат од целиот свет.
И не, Герет не е научник или доктор на медицина, туку научна новинарка и аналитичарка која со децении ги следи епидемиите и се чини дека знае многу повеќе од нас за коронавирусот, многу пред Вухан да стане тоа што е денес.
Во написот за „Касандра Корона“, кој се однесува на античка пророчица со ова име, објавен во март на веб-страницата „Венити фер“, Гарет се споменува како една од луѓето кои точно предвидоа дека ќе се појави вирус сличен на овој и кој ќе ни направи што беше направено од САРС-КоВ-2. Сепак, некои работи ја шокираа, а во големото интервју за Њујорк Тајмс таа зборуваше за тоа што нè чека во „новата нормала“ по короната и кој ќе биде најтешкиот аспект на „будењето на светот“.
„Доаѓа чумата“ е книга во 1994 година потпишана од Лори Гарет, аналитичар и поранешен глобален здравствен соработник во Советот за надворешни односи на САД. На прашањето што доаѓа и дали има лек за ковид-19 на повидок, Герет беше недвосмислена:
– Ниту еден од лековите што во моментов ги имаме не е лек. Ни треба вакцина и таа ќе се појави следната година во најдобар случај. Во најдобар случај. Сигурна сум дека оваа пандемија нема да биде едно големо цунами што одеднаш ќе дојде и ќе си замине, туку ќе се врати во бранови и ќе го смени начинот на кој го гледаме светот.
Ова значи дека ќе ја доживееме важноста на патувањето поинаку, дека ќе мора да го промениме начинот на кој ги користиме средствата за масовен транспорт. Дека веќе нема да имаме толку многу состаноци во живо. Дека нема да испратиме деца толку лесно да учат во странство. Па, дали некогаш повторно ќе живееме „нормално“, дали ќе се вратиме на старо?
– Мора да бидеме свесни дека пред нашите очи се случува голем историски настан. Дали некогаш Америка се вратила во старите денови по терористичкиот напад во Њујорк? Не. Потоа создадовме „ново нормално“. Станавме анти-терористичка држава и тоа влијаеше врз светот околу нас. На сè. Оттогаш, треба да поминеме низ метални детектори и да влегуваме во згради со лични карти, да влеземе во авионот сосема поинаку. Тоа ќе се случи и сега. Светот неповратно сеизмички се менува во сите свои аспекти – вели Герет.
Она што особено привлекува внимание е продлабочувањето на социјалната нееднаквост во кое богатите ќе станат уште побогати, а бројот на невработени и сиромашни ќе скокне повеќе пати.
– И, тогаш кога ќе излеземе од нашите „зајачки дупки“, и ќе видиме дека не само што нашите најблиски ги губат своите работни места, или едвај спојуваат крај со крај, не можат да плаќаат кредити и кирии, а паралелно сите оние кретени што летаа пред тоа во приватните хеликоптери одеднаш летаат во приватни авиони и одат на нивните приватни острови и не им е грижа дали сме безбедни на нашите улици – е тоа, мислам дека тоа би можело да доведе до големи политички превирања. Тогаш само ќе видиме каков е колективниот гнев – вели Лори Гарет.
Лори ја доби наградата Пулицер за известување за ебола во Заир во 1996 година, откако таа стана позната во раните 90-ти години следејќи ја епидемијата на СИДА. Во состојба на криза, во последните три децении, прибегнаа кон нејзината експертиза од целиот свет. Но, не како денес, признава таа. Секое утро, таа ги чита барањата од Аргентина, Хонг Конг, Тајван, Јужна Африка, Мароко, Турција преку мејл … Америка е посебна приказна и таа беше најмногу шокирана од американскиот одговор на пандемијата.
– Не бев изненадена од разурнувачката моќ на вирусот. Не бев изненадена ниту што Кина ја намали сериозноста на ситуацијата. Не дека многу земји реагираа бавно и невешто. Но, не можев да предвидам – дека лидер во таа неспретност ќе бидат Соединетите држави. Дека Доналд Трамп случајно ќе прифати уверување на кинескиот претседател Си Џинпинг дека „сè ќе биде добро“, па дури и ќе ги охрабри луѓето да применуваат непроверени третмани, дека тој ќе прави шеги за коронавирусот. И, особено сум шокирана од недостаток на каква било далекусежна стратегија за борба против неа. Трамп се однесуваше како најнекомпетентниот можен шарлатан – порачува Гарет.