КОВИД-19 е особено опасен по живот за стари лица и лица со хронични состојби. Овој опис важи и за Европската унија, која е стара 60 години и повеќе од една деценија се вртеше од криза во криза. Институционално, ако не епидемиолошки, ЕУ е поранлива од вирусот отколку повеќето држави-нации, пишува Андреас Клут за „Блумберг“.
Од основањето во 50-тите години на минатиот век, Европскиот клуб по дефиниција е пост-национален проект или „наднационален“ според жаргонот на државните службеници во Брисел. Земјите-членки ветија дека ќе ја олицетворат својата судбина во солидарност. Тие дури се согласија постепено да го пренесат својот национален суверенитет на Соединетите европски држави во име на заеднички идентитет. Ова е значењето на „сè поблиската унија“ загарантирано во основачките договори.
Да се вратиме во реалниот свет, каде што интраевропската солидарност е затегната од пандемијата, а национализмот – во форма на еднострани и некоординирани одлуки донесени од земјите-членки – повторно се враќа. На пример, Германија предизвика бес во Австрија и Швајцарија со стопирање на снабдувањето со маски за лице на соседите. Неколку земји имаат ограничувања на извозот, вообичаено вметнати во непропустливата правна терминологија, на медицинска опрема – од очила до ракавици и респиратори. Особено Италија се чувствува напуштено. Кога за прв пат се обиде да се повика на механизмот на ЕУ за споделување медицински материјали, ниту една земја-членка не помогна. Иронично, само Кина испрати опрема.
Прашање е и затворањето на националните граници, дури и во рамките на Шенген-зоната на наводно непречено патување. Неодамна, Полска, Чешка и Данска ги спуштија бариерите. Другите неодамна ги следеа, вклучително и Германија, која ги затвори своите граници со Франција, Австрија, Луксембург и Швајцарија (земја која не е во ЕУ и припаѓа на Шенген). Нормалната слобода на движење во ЕУ е стопирана.
Епидемиолошкиот аргумент за вакво затворање на границите е многу послаб, отколку за другите форми на социјално дистанцирање, како што е откажување на настани или домашна самоизолација. Доколку вирусот се рашири на населението од обете страни на границата, како што е случајот со овој коронавирус, спречувањето на човечкото движење нема да помогне да се ограничи неговото ширење. Инаку, Германија може на сличен начин да ја „затвори“ линијата за демаркација помеѓу Баварија и Тирингија или нејзините други провинции.
Но, во време на криза, во која владите се плашат да изгледаат немоќни, затворањето на границите е одлучувачко. Затоа, со задоцнување, самата ЕУ сега се вклучува во играта и ги повикува своите членки да ги затворат надворешните граници на блокот за 30 дена. Повеќето од нив се веќе затворени, се разбира. Предлогот на ЕУ е всушност барање од земјите-членки да го спасат внатрешниот „единствен пазар“ за стоки, услуги, труд и капитал. На крајот на краиштата, тоа е обид да се слушне гласот на Унијата.
Јасна порака е дека секогаш кога Европа како целина е ставена на тест, таа не успева. И тогаш сè – солидарноста, верноста, донесувањето одлуки – се навраќа назад во рацете на нациите.
Во оваа смисла, КОВИД-19 е најекстремна верзија на бегалската криза од 2015-16 година. Во тоа време, ЕУ не успеа да најде единствен одговор за мигрантите. Наместо тоа, одделни земји – од Унгарија до Австрија – еднострано ги затворија своите граници. Потоа, тие се спротивставија на секој обид за реформа на европските закони за азил. Затоа ЕУ сè уште не го поправи системот и се соочува со втор круг вакви шокови. Слична беше приказната за кризата со еврото, или всушност за било какво лошо расположение во Европа.
Освен ако лидерите на ЕУ не се издигнат на висината на задачата, еден заклучок од „КОВИД-19“ за обичните граѓани ќе биде дека во реална криза, само нивните сопствени земји можат да дејствуваат брзо и смело доволно, за да ја заслужат својата доверба. Италијанците во карантин ќе се „китат“ со своите национални бои, а не со ѕвездите на ЕУ, на нивните балкони за да сигнализираат каде лежи нивната главна солидарност.
Сето ова, се разбира, е особено обесхрабрувачко за еврофилите како Урсула фон дер Лејен, релативно новиот претседател на Европската комисија. Таа се надеваше дека ќе ја доближи Европа до своите граѓани и ќе ја направи пообединета и посилна во контекст на геополитичките судири со Кина, Русија и САД. Но, без разлика дали предизвикот е миграцијата, надворешната политика или одбраната, европските нации едноставно не можат, или не сакаат, да ја доближат својата унија.
Уште полошо, секој неуспех на ЕУ во однос на дејствување или солидарност е вода во мелницата на популистите, националистите и евроскептиците, од Италија преку Унгарија до Германија. Тие веќе направија една земја-членка, Велика Британија, да го сврти грбот на ЕУ.
Но, за да пропадне Европа, не е неопходно дури официјално да ја напуштат повеќе земји. Други блокови се распаднале низ историјата, од Лигата на нации до Конфедерацијата на Рајна и Светата римска империја порано. Некои побрзо се распаднаа, други полека. Секој на свој трагичен начин, тие едноставно стануваат ирелевантни.