„Bruegel“: Руската економија се покажа невообичаено отпорна, зошто не беше урнатa со санкции?

од Vladimir Zorba

Институтот „Bruegel“ се осврна на состојбата на руската воена економија и нејзината неверојатна издржливост. По санкциите, се очекуваше руската економија веднаш да се сопне и да падне. Се предвидуваше пад на БДП од десет отсто во 2022 година, инфлација од 24 отсто и невработеност од 9,3 отсто. Дури и руската централна банка предвиде пад на БДП од осум до десет проценти.

Сепак, на изненадување на сите, рускиот БДП минатата година падна за само два отсто и постепено се опоравува. Рускиот извоз падна за 8,7 отсто, а увозот за 15 отсто, што не е чудно ако се земат предвид санкциите. Невработеноста денес е само 3,6 отсто и е најниска од почетокот на постсоветската ера, што исто така не е чудно бидејќи беа мобилизирани 300.000 луѓе, додека од 300.000 до 600.000 од нив ја напуштиле земјата, што значи дека расположивата работна сила се намалила за околу еден процент.

Расположливиот доход на населението е намален за еден процент од почетокот на војната, што е помалку отколку во претходните економски кризи. Експертите ја објаснуваат подобрата економска ситуација од очекуваното на добро менаџирана монетарна и фискална политика и на растот на цената на фосилните горива, кои Русија продолжува во изобилство да ги извезува.

Во првиот бран санкции, кога Русија беше исклучена од платниот систем SWIFT, беа замрзнати околу половина од нивните девизни резерви, во износ од околу 300 милијарди долари, додека вредноста на рубљата падна на најниските нивоа во историјата.

Руската централна банка реагираше со замрзнување на трансакциите во странски валути и зголемување на референтните каматни стапки на 20 отсто, што ја прекина паниката, а рубљата многу брзо закрепна.

Забраната за трансакции во странска валута не го запре целосно одливот на капитал – од Русија минатата година „побегнаа“ дополнителни 230 милијарди долари. Но, бидејќи цените на нафтата се искачија на повеќе од 110 долари за барел по инвазијата, руската држава профитираше од високата цена и лесно ги пополни дупките во своите девизни резерви, главно долари. Растот на цената на бензинот беше уште побрз, но Русите имаа помал профит од него, бидејќи тој повеќе не се продава масовно во ЕУ и не е можно брзо да се пренасочат неговите текови кон Азија.

Макроекономската слика на Русија годинава почна да се влошува – буџетскиот дефицит од 2,2 отсто треба да се зголеми на 6,2 отсто од БДП. Тие се уште имаат низок јавен долг, но нивниот пристап до странски капитал е ограничен. Долгот може да се финансира и преку државниот социјален фонд во кој во годините пред војната се влевале вишоци заработка од нафта и гас и кој има околу 153 милијарди долари.

Економскиот товар на војната и прекинот на врските со Европската унија и другите развиени земји ќе имаат лошо влијание врз идниот економски раст на Русија, според економистите, а лошите демографски трендови, слабата деловна клима и државниот интервенционизам не им одат од рака.

Но, засега руската економија се држи на своето и ја избегна економската и финансиската дестабилизација што ја посакуваше Западот.

Резултатите за првата половина од оваа година се исто така подобри од очекуваното, исто така поради високите цени на нафтата и гасот и географски нецелосните санкции – бидејќи пазарите на Блискиот Исток, Индија и Кина се широко отворени за Русите.

Русија, потсетуваат економистите од Bruegel, добро се подготви за војната со изградба на сопствен платен систем, замена на увозот со домашни производи, развој на односите со Кина и спроведување на конзервативни економски политики кои ја зголемија отпорноста на економијата.

Од друга страна, руските „контра-санкции“ против „непријателските земји“, а пред се прекинот на извозот на гас во Европа, ја оштетија Москва повеќе од нејзините „непријатели“, додека геополитичката цел да се запре испраќањето меѓународна помош за Украина не беше постигната.

Слични содржини